Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng, ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, việc áp dụng công nghệ xử lý nước thải tiên tiến là một yêu cầu cấp thiết. Trong số các giải pháp hiện đại, Membrane Bio Reactor (MBR) – công nghệ kết hợp giữa xử lý sinh học và màng lọc siêu mịn – được xem là bước tiến quan trọng trong ngành xử lý nước thải. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về MBR, nguyên lý hoạt động, cấu tạo, ưu điểm, ứng dụng và tiêu chuẩn kỹ thuật cần biết.
Membrane Bio Reactor (MBR) – Giải Pháp Xử Lý Nước Thải Hiện Đại, Tối Ưu Diện Tích
1. Membrane Bio Reactor (MBR) là gì?
Membrane Bio Reactor (MBR) là hệ thống xử lý nước thải tích hợp giữa bể sinh học hiếu khí (dùng vi sinh vật để phân hủy chất hữu cơ) và màng lọc siêu mịn (màng sợi rỗng hoặc tấm phẳng) để loại bỏ chất rắn lơ lửng, vi khuẩn và vi sinh vật trong nước thải.
Cốt lõi công nghệ MBR:
- Xử lý sinh học giúp phân hủy BOD, COD, chất hữu cơ hòa tan
- Màng lọc giữ lại bùn hoạt tính, vi khuẩn, tạo ra nước đầu ra sạch đạt loại A

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của MBR
2.1. Cấu tạo chính:
- Bể hiếu khí (Aerobic Tank): nơi diễn ra quá trình xử lý sinh học
- Cụm màng MBR: bao gồm màng sợi rỗng (hollow fiber) hoặc màng tấm (flat sheet)
- Thiết bị phụ trợ: bơm, máy thổi khí, hệ thống điều khiển tự động
2.2. Nguyên lý hoạt động:
- Nước thải được đưa vào bể sinh học
- Vi sinh vật trong bể sẽ phân hủy chất hữu cơ
- Nước sau xử lý sinh học được hút qua màng MBR
- Màng giữ lại bùn, vi khuẩn và chất lơ lửng → chỉ cho phép nước sạch đi qua
- Nước đầu ra có thể tái sử dụng hoặc xả đạt QCVN loại A
3. Phân loại màng MBR
Loại màng | Đặc điểm | Ứng dụng phổ biến |
---|---|---|
Màng sợi rỗng | Nhiều sợi rỗng, lọc theo dạng ngoài vào trong | Dân dụng, nước thải sinh hoạt |
Màng phẳng | Tấm phẳng xếp lớp, dễ làm sạch | Công nghiệp, nước khó xử lý |
Vật liệu phổ biến: PVDF, PES, PTFE – có độ bền cao, kháng hóa chất tốt
4. Ưu điểm vượt trội của MBR
- ✅ Chất lượng nước đầu ra cao – đạt chuẩn loại A theo QCVN
- ✅ Tiết kiệm diện tích – không cần bể lắng thứ cấp
- ✅ Tái sử dụng nước dễ dàng – tưới cây, rửa đường, xả kỹ thuật
- ✅ Tăng hiệu quả sinh học – bùn hoạt tính ổn định
- ✅ Tự động hóa cao, dễ vận hành, bảo trì định kỳ

5. Ứng dụng thực tế của MBR
5.1. Xử lý nước thải sinh hoạt
- Khu dân cư, khu đô thị, chung cư
- Bệnh viện, trường học, khách sạn
5.2. Xử lý nước thải công nghiệp
- Dệt nhuộm, thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm
- Nhà máy điện tử, cơ khí, chế tạo linh kiện
5.3. Tái sử dụng nước thải
- Cấp nước kỹ thuật, làm mát, rửa thiết bị
- Tưới cảnh quan, phun bụi, vệ sinh công cộng
6. So sánh công nghệ MBR với công nghệ truyền thống
Tiêu chí | MBR | Công nghệ truyền thống |
---|---|---|
Diện tích lắp đặt | Nhỏ gọn | Lớn |
Chất lượng nước đầu ra | Cao (đạt loại A) | Trung bình (loại B hoặc C) |
Tái sử dụng | Có thể | Hạn chế |
Hiệu quả xử lý | BOD, COD > 95% | BOD, COD ~ 85–90% |
Bảo trì | Vệ sinh định kỳ | Tốn kém hơn, thay cát, vớt bùn |
Vận hành | Tự động hóa cao | Thủ công hoặc bán tự động |
7. Tiêu chuẩn kỹ thuật và kiểm định
- QCVN 14:2008/BTNMT – Nước thải sinh hoạt
- QCVN 40:2011/BTNMT – Nước thải công nghiệp
- ISO 9001, ISO 14001 – Quản lý chất lượng và môi trường
- ASTM D790, JIS K 6901 – Tiêu chuẩn kỹ thuật màng lọc

8. Hướng dẫn vận hành và bảo trì hệ thống MBR
8.1. Vận hành:
- Kiểm tra lượng bùn (MLSS), pH, DO định kỳ
- Theo dõi áp suất màng, lưu lượng nước ra vào
- Vận hành máy sục khí liên tục để tránh tắc nghẽn
8.2. Bảo trì:
- Rửa ngược màng (backwash) hàng tuần
- Vệ sinh hóa học (CIP) định kỳ bằng NaOH và axit citric
- Thay màng sau 3–5 năm tùy theo cường độ sử dụng
9. Đơn vị cung cấp và thi công hệ thống MBR uy tín tại Việt Nam
- Công ty CP Môi Trường Toàn Cầu
- Công ty TNHH Xử Lý Nước Đại Dương Xanh
- Công ty TNHH Tư vấn Môi Trường EJC
- Nhà phân phối MBR Mitsubishi, Kubota, Toray, Memstar, Suez, Koch
10. Kết luận
Membrane Bio Reactor (MBR) là công nghệ xử lý nước thải tiên tiến, kết hợp giữa xử lý sinh học và màng siêu lọc, mang lại hiệu quả vượt trội về chất lượng nước, tiết kiệm diện tích và thân thiện với môi trường. Với khả năng vận hành tự động, tiết kiệm năng lượng và dễ tái sử dụng nước, MBR đang ngày càng được lựa chọn trong các hệ thống xử lý hiện đại.
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp xử lý nước thải hiệu quả, tiết kiệm và đạt chuẩn đầu ra cao – công nghệ MBR chính là lựa chọn lý tưởng!